Tıbbi Atık Nedir?

2 Temmuz 2005 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre tıbbi atık; enfeksiyöz, patolojik ve kesicidelici atıklardır.

Enfeksiyöz Atık: Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı bilinen veya taşıması muhtemel başta kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut sıvıları ile insan dokuları, organları, anatomik parçalar, otopsi materyali, plasenta, fetus ve diğer patolojik materyali; bu tür materyal ile bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf, bandaj, flaster, tamponlar, eküvyon ve benzeri atıkları; hemodiyaliz ünitesi ve karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını; bakteri ve virüs tutucu hava filtrelerini; enfeksiyöz ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stoklarını; araştırma amacı ile kullanılan enfekte deney hayvanlarının leşleri ile enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş her türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden kaynaklanan atıkları,

Kesici-Delici Atık: Şırınga, enjektör ve diğer tüm deri altı girişim iğneleri, lanset, bisturi, bıçak, serum seti iğnesi, cerrahi sütur iğneleri, biyopsi iğneleri, intraket, kırık cam, ampul, lam-lamel, kırılmış cam tüp ve petri kapları gibi batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıkları, ifade eder.

Dünya Sağlık Örgütü de, enfeksiyon potansiyeline sahip insan kanı veya insan salgısı bulaşmış enjektör veya kesici ve deliciler gibi (iğne, enjektör, neşter, bistüri/lancet) malzeme içeren atıkları tıbbi atık kategorisinde sınıflandırmıştır.

Diyabetli bireyler tedavi ve diyabetini yönetme sürecinde, şeker ölçümü yapmak ve insülin enjeksiyonu için iğne içeren kesici delicileri kullanmak durumda kalır. Kullanılmış bu iğneler kaplar içinde muhafaza edilerek bertaraf edilmek üzere saklanmalıdır.

İğne içeren kesici ve deliciler asla evsel atık veya geri dönüşüm olarak bertaraf edilmemelidir. Çünkü bu atık teması, çöp toplayıcıları ve toplumun bireyleri de dahil olmak üzere herkes için potansiyel olarak tehlikelidir.

İnsülin kaleminin enjeksiyon sonrası bertarafı:

  • Kalem iğnesine büyük koruyucu dış kapağı takın. Küçük iç kapağı takmaya çalışmayın, çünkü bu kapağı takmaya çalışırken iğne elinize batabilir.

  • Kullanılmış iğnenizi çevirerek çıkarın ve kapaklı ayrı bir kap içine ya da plastik su şişelerine atarak biriktirin. Biriktirdiğiniz kullanılmış iğneleri imha için sağlık kuruluşlarına teslim edebilirsiniz. Lütfen iğnelerinizi evsel atıklarınızı attığınız çöpe atmayın.

Çözüm:


Şırıngaların enjeksiyon sonrası bertarafı:

  • İnsülininizi enjekte ettikten sonra şırıngayı uygun şekilde atın.

Enfeksiyon potansiyeline sahip enjektör gibi iğne içeren kesici ve deliciler (Şırınga, enjektör ve diğer tüm deri altı girişim iğneleri) yanında insan kanı, salgısı, dokusu vb bulaşmış malzemeler (lanset, bisturi) gibi batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıkları, asla evsel atık olarak değerlendirilmemeli tıbbi atık kaplarında biriktirilmeli ve imha için sağlık kuruluşlarına ulaştırılmalıdır.

Tıbbi Atık Kabı: Diyabetli bireyler tıbbi atıklarını biriktirmek amacıyla, evsel atıklardan ayrı şekilde ve güvenli kapatılabilir plastik bir kap kullanılabilirler.