Diyabetin Tedavi Prensipleri
Tip 2 diyabet tedavisinde amaç, glukozu normal sınırlar içinde tutmaktır. Açlık şekerinin 80-120 mg/dl, 2. saat tokluk şekerinin ise 180 mg/dl’nin altında olması hedeflenir. İyi glukoz kontrolü, gerek aterosklerozu gerekse küçük damar hastalığını önlemekte en etkili ve vazgeçilmez yöntemdir. Diyabet, bir süre ilaç kullanınca düzelen ve yok olan bir hastalık değildir. Aksine kronik bir hastalıktır ve yaşam boyu tedavi gerektirir. İyi bir hasta-hekim işbirliği ve diyabet konusunda verilen eğitim, bu tedavinin en önemli unsurlarıdır. Şikayetin olmaması, şekerin kontrollü seyrettiği anlamına gelmez. Diyabetli kendi tedavisinde mutlaka sorumluluk üstlenmeli ve şekerini düzenli olarak takip etmelidir.
Tedavide ilk aşama hiç kuşkusuz diyettir. Doğru ve düzenli beslenen diyabetlide verilen her kilo, şekerin kontrol altına alınmasını kolaylaştırır. Hareketsiz yaşama son verilmeli ve kalp damarlarına ilişkin tetkikler de yapıldıktan sonra düzenli egzersize başlanmalıdır. İdeal olan, haftada 3 saat yapılan egzersizdir.
Diyet tedavisinde bu önlemlerle birlikte kullanılan haplar 3 gruba ayrılır: İnsülin salınımını artıranlar, insülin direncini azaltanlar ve glukoz emilimini yavaşlatanlar. Hangi grup ilacın kullanılması gerektiğine kesinlikle hekim karar vermelidir. Üç grup bir arada da kullanılabilir. Amaç hastaya zarar vermeden ideal kontrolü sağlamaktır. Her üç ayda bir ölçülen HbA1c düzeylerinin %6,5’in altında olması, iyi kontrolün göstergesidir. Ancak, diyabet ilerleyici bir hastalıktır ve bir süre sonra pankreasın insülin üretme faaliyeti bozulur; haplar glukozu düşürmede yetersiz kalır. Bu aşamada beklemek yalnızca zarar verir. Zaman kaybetmeden tedaviye insülin eklenmelidir. Sanıldığının aksine insülin bağımlılık yapmaz, yalnızca yetersiz üretildiği için verilmesi gereklidir.
Şeker hastalarında glukozun yanı sıra kan basıncının ve kan yağlarının da ciddiyetle takibi ve tedavisi son derece önemlidir. Diyabetlide kan basıncının 130/80 mmHg’yi aşmaması gereklidir. Trigliseridin 150 mg/dl, LDL kolesterolün ise 100 mg’ın altında olması şarttır. Lipidlere (kan yağlarına) etkili ilaçlar diyabetlilerde kalp damar hastalığını önlemedeki bir diğer etkili tedavi yöntemidir. Komplikasyonlardan korunmada bu üçlü yaklaşımın vazgeçilmez olduğu unutulmamalıdır.