Karbonhidrat sayımı, kan şekerinizi kontrol altında tutmanıza yardımcı olacak bir öğün planlama yöntemidir.

Neden karbonhidratları saymalıyım?

Besinler, karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral, su gibi çeşitli besin öğeleri içerirler. Fakat karbonhidratlar, protein ve yağ gibi diğer besin öğeleri ile kıyaslandığında kan şekerinizi daha fazla yükseltirler . Yani kan şekeri düzeyleriniz ve öğündeki insülin ihtiyacınız tüketilen karbonhidrat miktarı ile ilişkilidir .

Bir beslenme günlüğü tutarak, gün boyu tükettiğiniz besinleri ve ölçtüğünüz kan şekerlerini kaydedebilir, karbonhidratların kan şekerinizde meydana getireceği artışı gözlemleyebilirsiniz.

Kan şekerimi kontrol altında tutmam neden önemlidir?

Kan şekerinizi dengede tutarsanız kendinizi daha iyi hisseder, diyabete bağlı gelişebilecek göz, böbrek, kalp-damar hastalıkları gibi komplikasyonları azaltabilir veya engelleyebilirsiniz.

Hedef kan şekeri değerleri nedir?

2013 UDK Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi’nden alınmıştır.

Sizin için uygun kan şekeri aralığına doktorunuzla birlikte karar vermelisiniz. Hedefler, bireysel özelliklerinize göre farklılık gösterebilir. Örneğin, gebe bir kadın için daha düşük bir kan şekeri ideal olabilirken, yaşlı, kardiyovasküler hastalığı olan ve hipoglisemi riski yüksek bir birey için bu hedef çok uygun olmayabilir.

Karbonhidrat sayımı herkes için uygun mudur?

Karbonhidrat sayımı yöntemi, başlangıç ve ileri düzey olarak ikiye ayrılabilir .

1. Basamak (başlangıç düzeyi) kimler için uygundur?

Tip I Diyabetliler, tip II Diyabetliler, gestasyonel diyabetliler (gebelik diyabeti), hızlı veya kısa etkili insülin analogları kullananlar, insülin pompası kullananlar, kısacası tüm diyabetliler için uygundur.

2. Basamak (ileri düzey) kimler için uygundur?

Tip I Diyabetliler, hızlı veya kısa etkili insülin analogları veya insülin pompası kullananlar için uygundur .

Eğer karbonhidratlar kan şekerini yükseltiyor ise, düşük karbonhidratlı bir beslenme planı diyabetliler için uygun mudur?

Karbonhidratlar vücudumuzun temel enerji kaynağıdır ve günlük enerji ihtiyacımızın %45-65’ini karşılamalıdır. Tüketilmesi gereken karbonhidrat miktarı bireysel özelliklere ve yaşam tarzına göre değişkenlik gösterebilir. Günümüzde oldukça popüler olan düşük karbonhidratlı diyetlerin, uzun vadede ne gibi sonuçları olacağı henüz bilinmemektedir . Özellikle kalp-damar hastalıkları ve böbrek sağlığına etkilerinin takip edilmesi gerekmektedir. Üstelik herhangi bir besin grubunu, uzun süre tüketmemek veya çok kısıtlı tüketmek sürdürülebilir bir davranış değildir. Karbonhidratları kısıtlamak, sağlıklı beslenmenin temeli olan meyve, sebze ve tam tahıl ürünlerini kısıtlamak anlamına gelir .Oysa sağlıklı bir bedene sahip olmanın tek yolu, besin çeşitliliğinin sağlanması ve böylece tüm besin gruplarından yeterli ve dengeli miktarda tüketilmesidir .

Temel enerji kaynağımız olan karbonhidratları, vitamin, mineral, posadan zengin olan meyve, sebze, tam tahıl ve baklagillerden seçmek , şeker ve şeker ilave edilmiş yiyecek ve içecekler gibi enerji değeri yüksek, vitamin ve mineralden yoksun sağlıksız karbonhidratların tüketimini sınırlandırmak daha doğru ve sürdürülebilir bir yaklaşımdır.

Posa ve kan şekeri ilişkisi

Posa bir karbonhidrat çeşididir ve yiyeceklerimizde çok farklı posa türleri bulunur. Tüketilen bazı posa türleri glukoz emilimini yavaşlatır ve kan şekerinin daha kontrollü yükselmesini sağlarlar. Bazı posa türleri ise tokluk hissini arttırarak, daha az besin tüketilmesini sağlar ve kilo kontrolüne yardımcı olur. Posanın kalorisi yoktur ve sağlıklı bir beslenme planının parçasıdır .

Glisemik indeks nedir?

Glisemik indeks, besinlerin kan şekeri üzerindeki etkisini karşılaştırmak için kullanılan bir kavramdır. 50 g karbonhidrat içeren bir yiyeceğin kan şekerinizde oluşturduğu artışın, referans besinle kıyaslanmasına dayanır. Referans besin olarak glukoz veya beyaz ekmek kullanılabilir .

Glisemik indeks, tek bir besini değerlendirebilir oysa biz bir öğünde çeşitli besinler tüketiriz. Bu besinlerin bazıları karbonhidrattan, bazıları proteinden, bazıları yağdan, bazıları posadan zengindir. Öğündeki besinlerin çeşitliliği, içerdikleri yağ ve posa miktarı da kan şekeri üzerinde etkilidir .

Glisemik yük nedir?

Karbonhidratların sağlandığı kaynağın ve yenilen miktarının kan şekerine etkisine gösteren bir değerdir .Örneğin 1 orta boy havuç yaklaşık 10 g karbonhidrat içerir. Yani 50 g karbonhidrat miktarına ulaşmak için 5 adet ( ½ kg) havuç tüketmeniz gerekir.

Kan şekerinizi kontrol edebilmek için esas olan, tükettiğiniz karbonhidratın miktarıdır.