El Ve Ayak Parmaklarında Diyabet Hastalığını İşaret Eden Belirtiler Nelerdir?
Kan şekeri normal gittiği sürece bir diyabetli hasta uzun yıllar hiçbir problem yaşamadan hayatını sürdürebilir. Ancak kan şekeri yüksek seyreden diyabet süresi uzun olan kişilerde vücudun el ayak bölgeleri etkilenir. Bu etkilenmenin sebebi aslında kontrolsüz giden kan şekeri yüksekliğidir. Çünkü şeker bir damarın içinde seyrediyor, damarın içinde bulunuyor. Damarı da bir su borusu gibi düşünün bu su borusunun içinde akan su ne kadar temizse çeper o kadar sağlamdır aslında. Kan şekeri yüksekse çeper etkilenecektir. Dolayısıyla damarın olduğu her bölgede vücudun her alanı etkilenir. El ve ayaklar da bundan nasibini alır. Sebebi dolaşım sistemindeki bozukluk, periferik veya otonom sinir sistemi dediğimiz sinir liflerin tutulumuna bağlı duyusal ya da motor işlevlerin bozulması, terlemenin azalması.
Diyabetlide el ve ayaklarda görülebilecek bozuklukları şöyle sıralayabiliriz:
- Genellikle hastaların %30’unda cilt bulguları görülebilir.
- Kalın ve çoğunlukla sarı renkli deri olabilir.
- Çoğu kez kaşıntı varlığı diyabetin ya da şekerin yüksek gittiğinin ifadesidir.
- Şekerin yüksekliğine bağlı olarak terlemenin azaldığı bölgeler olan parmak aralarında, özellikle ayak parmak aralarında mantar, bakteri gibi enfeksiyonların görülmesi olabilir.
- Bacakların ön yüzlerinde ciltten kabarık kırmızı ve kaşıntılı cilt problemleri olabilir.
- Şeker hastalığı ortaya çıkmadan önce boyunda ve koltuk altında kıvrım yerlerinde siyahımsı kahverengi renk değişikliği görülür ki biz buna insülin direncinin göstergesi olarak aşikar diyabetten önceki dönemde de başladığını düşünerek akantozis nigrikans adını veririz.
Şekerin yüksek gitmesine ve dolaşım sisteminde etkilenmeye bağlı bacaklarda özellikle solukluk ve kıllarda azalma tırnak bozuklukları çok sık görülür. Bağ dokusu dediğimiz, cildin altındaki kemiğe yapıştığı bölgedeki dokunun sertleşmesine bağlı olarak özellikle parmaklarda tetik parmak dediğimiz, avuç içinde kontraktür dediğimiz sertleşmeler ya da el eklem sertleşmesi dediğimiz ellerimizi dua eder pozisyonuna getirdiğimizde 5. parmakların tam kapanamaması hali meydana gelir. Aynı bulgunun omuzda görülmesi donuk omuz olarak karşımıza çıkar; ağrılıdır ve hasta hareket edemez. Sinir liflerini besleyen damar yapının şekerleşmesinden dolayı sinir lifleri de bozulur. Dolayısıyla sertleşen bağ dokusunun içinden geçen sinirin basısına bağlı olarak örneğin ellerde sabah kalktığında uyuşukluk, karıncalanma, ağrı ve yanma, alt tarafta bacaklarda varsa günün birinde kontrolsüz giden hasta bir ayak düşmesiyle yürüyememeye başlayabilir. Duyusal liflerde sıkıntı varsa soğuğu sıcağı ayırt edemez. Bastığı yeri hissedemediği için ayakta deformiteler meydana gelir. Bu deformitelere bağlı olarak soğuğu sıcağı da hissedemediği için örneğin bir sıcak su torbasına ayağı çok üşüdüğü için yapıştırıp yanar. Yanık sonrasında bakterinin nüfus etmesiyle daha sonra kemiğe kadar nüfus edebilecek ayak ülserleri meydana gelebilir. Diyabet özellikle travmaya bağlı bacak kesilmelerinin en başında gelir ve bu anlamda bu yakınmaları yaşamaması için bir diyabetlinin cilt bakımını çok iyi yapması lazım. Ayak bakımının çok iyi yapılması gerekmektedir.